Giải mã con số “100 tỷ USD” tài sản mã hóa tại Việt Nam Trong các báo cáo của Chainalysis, Việt Nam thường xuyên nằm trong nhóm dẫn đầu, không chỉ về Blockchain Adoption mà còn về giá trị tài sản mã hóa chảy vào (inflow). Những con số này giúp Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng trong mắt nhiều dự án quốc tế. Tuy nhiên, đây không phải là “kim chỉ nam” để đưa ra các quyết định quan trọng, bởi đằng sau con số ấy vẫn còn nhiều điều cần được làm rõ. Cách Chainalysis thu thập và xử lý dữ liệu Để xác định dòng chảy tài sản số theo từng quốc gia, Chainalysis tập trung vào các giao dịch on-chain giữa những sàn giao dịch tập trung (CEX) và sử dụng dữ liệu web traffic từ Similarweb để suy ra tỷ lệ người dùng theo quốc gia. Ví dụ: - Nếu 100 BTC rời khỏi khu vực A (gồm X và Y) và traffic cho thấy 70% từ X, 30% từ Y => Chainalysis gán 70 BTC cho X, 30 BTC cho Y. - Nếu khu vực B (gồm X và Z) nhận 100 BTC inflow, trong đó 50% traffic từ X => gán 50 BTC cho X và 50 BTC cho Z. Hai giả định quan trọng trong phương pháp luận của Chainalysis - Người dùng không sử dụng VPN, vì VPN có thể làm sai lệch vị trí địa lý. - Người dùng từ các quốc gia khác nhau, trung bình có quy mô giao dịch giống nhau, để có thể phân bổ khối lượng theo tỷ lệ traffic. Những yếu tố có thể gây nhiễu dữ liệu - VPN endpoint từ nước khác: Người dùng quốc gia khác (điển hình là Trung Quốc) giả lập IP Việt Nam để truy cập sàn. - Airdrop farming: Các chiến dịch farm token tạo ra lượng truy cập ảo lớn. - Thói quen người dùng Việt Nam: Truy cập web/app để xem giá, tin tức, sự kiện nhiều lần mỗi ngày, không nhất thiết giao dịch. - Chênh lệch quy mô giao dịch: Trader Việt Nam có thể giao dịch giá trị nhỏ hơn nhiều so với trader Hàn Quốc, nhưng Chainalysis vẫn phân bổ ngang theo traffic. Value Received ≠ Net Inflow Chainalysis dùng chỉ số value received, nghĩa là tổng giá trị nhận vào. Ví dụ: nếu một tài khoản ở Việt Nam nhận 10 triệu USD rồi chuyển đi 9 triệu USD, thì “value received” vẫn được tính là 10 triệu, chứ không phải 1 triệu USD ròng. Tạm kết: Có ít nhất hai lý do khiến con số “100 tỷ USD inflow” chưa phản ánh chính xác quy mô thật sự của thị trường Việt Nam: - Dữ liệu bị ảnh hưởng bởi VPN, hành vi farm và thói quen truy cập. - Phương pháp tính dựa trên gross inflow (value received), chưa trừ outflow. Dù vậy, Việt Nam vẫn nằm trong top quốc gia có mức độ adoption cao trên toàn cầu. Quan trọng là coi con số này như chỉ dấu để cổ vũ và khuyến khích phát triển, chứ không phải là giới hạn cho ngành công nghiệp tài sản mã hóa. Mọi người nhận định con số này như thế nào?